ลำปางพบสุสานหอยดึกดำบรรพ์ เป็นซากหอย am monite ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 210 ถึง 240 ล้านปี กระจายอยู่บนหินผา กว่า 5 ชั้นในสภาพค่อนข้างจะสมบูรณ์ เตรียมพัฒนาเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ซากฟอสซิล
เมื่อวันที่ 27 มิ.ย. 66 นางสาว กมลลักษณ์ วงค์โก ผอ.ส่วนสำนักธรณีวิทยา เขต 1 ลำปาง พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่สำนักธรณีวิทยาลำปางและชาวบ้าน ลงพื้นที่สำรวจซากแอมโมไนต์ ที่บริเวณลำห้วยทาง เขตพื้นที่บ้านไผ่ปง หมู่ 4 ตำบลเมืองมาย อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง ซึ่งอยู่ห่างจากที่ทำการอบต.เมืองมาย ประมาณ 500 เมตร หลังผู้นำชุมชน, พระสงฆ์และชาวบ้านพบซากฟอสซิลหรือซากหอยโบราณที่ฝังอยู่ในผาหินกลางลำห้วย มีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่จำนวนมาก และคาดมีอายุนับหลายล้านปี
ผอ.ส่วนสำนักธรณีวิทยา เขต 1 ลำปาง เปิดเผยว่า หลังได้รับรายงานว่าพบซากฟอสซิล หรือซากหอยดึกดำบรรพ์ กลางลำห้วยก็นำเจ้าหน้าที่จากสำนักงานธรณีวิทยาลำปาง ออกมาสำรวจ ซากหอยดังกล่าว เบื้องต้นเป็นซากหอย am monite ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 210 ล้านปีถึง 240 ล้านปี และยังพบว่าซากหอยดังกล่าวยังกระจายอยู่บนหินผา กว่า 5 ชั้นในสภาพค่อนข้างจะสมบูรณ์และมีเป็นจำนวนมากตามหน้าผาหิน และคาดว่าซากหอย am monite ดึกดำบรรพ์มีอายุเก่าแก่ที่สุดที่เคยถูกตรวจพบมาในจังหวัดลำปาง
สำหรับประเทศไทย กรมทรัพยากรธรณีเป็นหน่วยงานหลักที่ศึกษาและรับผิดชอบเรื่องซากดึกดำบรรพ์ ที่เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาประวัติศาสตร์ทางบรรพชีวินวิทยา ทั้งซากดึกดำบรรพ์ของพืชและสัตว์อีกหลายพื้นที่ซึ่งการเกิดซากสัตว์หอยดึกดำบรรพ์เป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นได้ยากยิ่ง เนื่องจากซากของสิ่งมีชีวิต เมื่อตายไป จะต้องถูกเก็บรักษาไว้ โดยไม่ถูกย่อยสลายภายในระยะเวลาอันสั้น ดังนั้น ซากของมันต้องถูกปกคลุมด้วยเศษหิน ดินตะกอน ลาวา ทำให้ซากสิ่งมีชีวิตที่ถูกเก็บรักษาไว้ใต้ชั้นหินได้เป็นอย่างดี จึงมีสภาพสมบูรณ์ มักเกิดขึ้นบนพื้นที่ริมฝั่งแม่น้ำ ในท้องทะเลสาบและมหาสมุทร เนื่องจากมีตะกอนขนาดเล็กสะสมอยู่เป็นจำนวนมาก ส่งผลให้ซากฟอสซิลไม่ถูกทำลายและเก็บรักษาไว้ในชั้นหินได้เป็นอย่างดี ประกอบกับตัวซากหอยแอมโมไนต์ที่ค้นพบแห่งนี้ยังมีสภาพสมบูรณ์และยังมีหลายขนาดอีกด้วย
เบื้องต้นได้ประสานให้ผู้นำชุมชนประชาชนและองค์กรปกครองท้องถิ่นเตรียมพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวและศึกษาเรียนรู้ซากฟอสซิล พร้อมทั้งไม่ให้ชาวบ้านหรือนักท่องเที่ยวเข้ามาในบริเวณหน้าผาหินเพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้น
