โครงการรักษ์ผึ้ง (Bee Love Project) เป็นโครงการระยะยาวที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ช่วยให้แต่ละคนตระหนักถึงความสำคัญของผึ้งในการช่วยผสมเกษรเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร และเป็นการส่งเสริมอุตสาหกรรมการเลี้ยงผึ้งในประเทศไทย ผลักดันให้เป็นอุตสาหกรรมเสริมเศรษฐกิจของประเทศ ส่งเสริมความรู้การเลี้ยงผึ้ง เพิ่มศักยภาพชาวสวนผลไม้ สอดคล้องมาตรฐานจีเอพี
ล่าสุดเกิดความร่วมมือระหว่างสมาคมผึ้งเอเชีย บ.ซินเจนทา ครอป โปรเทคชั่น จำกัด พร้อมด้วยศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดจันทบุรี ศูนย์ประสานงานผู้เลี้ยงผึ้งและชาวสวนไม้ผล อ.สอยดาว โรงเรียนมะขามสรรเสริญ จ.จันทบุรี และมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตนครสวรรค์ ขยายความสำเร็จจาก “โครงการรักษผึ้ง” ทั่วพื้นที่ภาคเหนือ และภาคตะวันออก เพื่อหวังยกระดับคุณภาพมาตรฐานจีเอพี ช่วยเกษตรกรลดต้นทุนจากการใช้สารเคมีเกษตร
“ตลอดระยะเวลา 3 ปีที่ผ่านมา โครงการรักษ์ผึ้งประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี ทั้งในเรื่องการให้ความรู้กับผู้เลี้ยงผึ้งและชาวสวนผลไม้ รวมถึงการสร้างแหล่งอาหารให้ผึ้ง ส่งผลให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มทั้งจากไม้ผลและผลิตภัณฑ์น้ำผึ้ง อีกทั้งช่วยเสริมสมดุลธรรมชาติอย่างยั่งยืน โดยเป้าหมายสำคัญต่อไปในอีก 3 ปีข้างหน้า พันธมิตรทุกฝ่ายจะยกระดับคุณภาพมาตรฐานจีเอพี ทั้งน้ำผึ้ง และผลไม้ มีการดูแล สุขภาพผึ้ง แนะนำการใช้สารเคมีทางเกษตรอย่างถูกต้อง หยุดใช้สารเคมีช่วงไม้ผลออกดอก เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อผึ้งและแมลงผสมเกสร มีระบบการสื่อสารและแจ้งเตือนในพื้นที่การวางรังผึ้ง”
ศาสตราจารย์ กิตติคุณ ดร.สิริวัฒน์ วงษ์ศิริ นายกสมาคมผึ้งเอเชีย บอกถึงความสำเร็จของโครงการรักษ์ผึ้ง…หัวใจสำคัญของความสำเร็จของโครงการคือ การพัฒนาแหล่งอาหารสำหรับผึ้งได้ตลอดทั้งปี เนื่องจากหลายพื้นที่ในประเทศไทยอาจมีบางแห่งแห้งแล้งเป็นส่วนใหญ่ รวมทั้งบางพื้นที่อาจมีการใช้สารเคมีที่กระทบต่อระบบนิเวศของผึ้ง จึงได้ศึกษาวิจัยและจัดทำศูนย์เรียนรู้บนพื้นที่กว่า 20 ไร่ ณ โครงการจัดตั้งวิทยาเขตนครสวรรค์ มหาวิทยาลัยมหิดล
โดยปัจจุบันได้รับการต่อยอดโดยอยู่ระหว่างศึกษาการใช้ผึ้งชันโรงเพิ่มผลผลิตมะม่วงให้มีคุณภาพ วิจัยสมุนไพรไทยช่วยเหลือและฟื้นฟูสุขภาพผึ้ง รวมทั้งได้พัฒนาแอปพลิเคชันแจ้งเตือนการฉีดพ่นสารเคมีเกษตรให้แก่กลุ่มเกษตรกรเลี้ยงผึ้งทั่วประเทศ เมื่อสำเร็จคาดว่าจะช่วยลดต้นทุน เพิ่มผลผลิตและคุณภาพ สร้างความหลากหลายทางชีวภาพได้อย่างยั่งยืนตามเป้าหมายที่ได้วางไว้และผลจากโครงการทำให้เกิดการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับผึ้ง
ล่าสุดผลการศึกษาที่ได้ตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติของสมาคมฯ ชันผึ้ง (Propolis) และเหล็กในผึ้ง มีสรรพคุณทางยาในการต่อต้านไวรัสโดยสร้างภูมิคุ้มกันไวรัสโควิด-19 ให้กับร่างกาย สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของผึ้งเพิ่มมากขึ้น เพราะไม่เพียงแต่ช่วยผสมเกสร ยังเป็นตัวช่วยสำคัญให้เกิดความยั่งยืนในระบบนิเวศ พันธุ์พืช ผลไม้ ลูกไม้ป่า ที่เป็นอาหารของนกและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กล้วนได้อาหารจากพืชที่เกิดจากการผสมเกสรของผึ้ง และผลพลอยได้จากน้ำผึ้งยังมีสรรพคุณทางยาอีกด้วย
ขณะเดียวกัน พืชเศรษฐกิจใหม่ เช่น กัญชา จะช่วยให้มีผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งจากดอกกัญชา เปิดโอกาสให้เกษตรกรสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจให้ประเทศได้เป็นอย่างดี
สำหรับเกษตรกรและผู้สนใจโครงการรักษ์ผึ้งพื้นที่ภาคตะวันออก สามารถติดต่ออบรมและดูงานได้ผ่านศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดจันทบุรี โทร.0-3938-9244 ศูนย์ประสานงานผู้เลี้ยงผึ้งและชาวสวนไม้ผลอำเภอสอยดาว โทร.08-4725-2533 หรือหลักสูตรต้นแบบวิชาผึ้งและกิจกรรมเสริมอาชีพ โทร.0-3938-9025 หรือชมคลิปแนะนำโครงการได้ที่ https://youtu.be/RWFogP0grjk
กรวัฒน์ วีนิล
